KPSS / KPSS Lisans / Genel Yetenek / Türkçe / Sözcükte Anlam / Dolaylama
KPSS / KPSS Lisans / Genel Yetenek / Türkçe / Sözcükte Anlam / Dolaylama
Ders programınızı oluştururken, günlük toplam çalışma süresini gerçekçi bir şekilde belirlemek çok önemlidir. Örneğin, günde 4 saat çalışmayı hedefliyorsanız, bu süreyi 2–3 blok hâlinde planlayın. Her blokta 1–1,5 saat odaklanarak çalışıp, ardından 10–15 dakikalık kısa molalar verin. Bu molalar, zihninizin tazelenmesini sağlar ve uzun süreli dikkat kaybını önler.
Haftalık programınızda konu çeşitliliğine dikkat edin. Zorlandığınız derslere daha fazla, hâlihazırda iyi olduğunuz konulara biraz daha az zaman ayırarak dengeli bir ilerleme sağlayın. En yüksek odaklanma düzeyinizin olduğu sabah saatlerini en zor konulara, enerji seviyenizin düştüğü akşamüstü saatlerini ise tekrar veya özet çalışmaya ayırmanız verimliliğinizi artırır.
Uzun ders çalışmalarının arasında kısa sorular çözmek, öğrendiğin bilgileri tazelemenin etkili bir yoludur. “Çerez sorular” sayesinde dilediğin zaman güncellediğin konularda kendini sınayabilirsin. Böylece çalışma seansları arasında kalan detayları unutmadan ilerlersin.
Düzenli olarak arada bir çerez sorusu çözmek, hem motivasyonunu canlı tutar hem de hangi konularda güçlü, hangi konularda tekrar gerek olduğunu görmene imkân tanır. Soruları çözdükçe kaydedilen performans, kişisel ilerleme haritanı oluşturur ve bir sonraki adımını planlamanı kolaylaştırır.
Ayrıca kısa molalarda bu sorularla meşgul olmak, uzun süreli odaklanmayı destekler. Kendini fazla zorlamadan, sık sık küçük geri bildirimlerle eksiklerini fark ederek çalışma verimini artırabilirsin.
hangi seviyede görüyorsun?
Bu yüzden seviyeni değerlendirecek bir rapor oluşturulamadı. Çalışma yaptıkça hem seviye hemde istatistik raporlarınız oluşmaya başlayacak.
Dolaylama, bir kavramı doğrudan isimlendirmek yerine, onu sarmalayan, betimleyen ya da tanımlayan ifadelerle anlatma sanatıdır.
➔ “Güneş” yerine dolaylı anlatım.
➔ “Kelebek” betimlemesi.
➔ “Nehir” ifadesi.
➔ “Yağmur” tanımlaması.
➔ “Öpücük” veya “sarılma” ima edilir.
➔ “Sabah hafif baş dönmesi” dolaylı anlatımıdır.
“Dolaylama = Dolanarak anlatma!”
Kavramı dolaştırarak, doğrudan söylemek yerine dolanarak ifade et.
efendi, dans eden, kaynak, kokusu taşıyan, sarmalayan, tatlı sersemlik
“Aşağıdaki cümlelerden hangisi bir dolaylamadır?”
A) Kuş cıvıldıyor.
B) Göğe savrulan renkli notaların coşkusu.
Cevap: B (müzik veya şarkı ima edilmiştir).
Çalışma Notları 2
Bir kavramı veya varlığı doğrudan adını kullanmak yerine, onu çağrıştıran sözlerle anlatma sanatıdır. Genellikle tek kelimeyle ifade edilebilecek bir şeyi birden fazla sözcükle anlatır.
Dolaylama
Özellikleri ve Örnekler
1. Belirgin Özellikler
✔ Tek bir sözcük yerine, açıklayıcı ifadeler kullanılır.
✔ Özgün ve sanatlı bir anlatım amaçlanır.
✔ Bilinen varlıklar için kullanılır (örneğin: "file bekçisi" → kaleci).
2. Örnekler
| Doğrudan İfade | Dolaylama |
|---|---|
| Kaleci | File bekçisi |
| Aslan | Ormanlar kralı |
| Kıbrıs | Yavru vatan |
| Mevlânâ | Gönüller sultanı |
| Deniz | Derin mavi |
KPSS'de Nasıl Sorulur?
Örnek Soru:
"Maçın kaderini, file bekçisinin son dakika kurtarışı belirledi."
Bu cümledeki altı çizili ifadenin türü nedir?
A) Mecaz
B) Dolaylama
C) Ad aktarması
D) Benzetme
E) Kişileştirme
Cevap: B) Dolaylama
Açıklama: "File bekçisi" sözü, doğrudan "kaleci" demek yerine dolaylı bir anlatım kullanır.
Dolaylama vs. Diğer Sanatlar
| Sanat Türü | Fark | Örnek |
|---|---|---|
| Dolaylama | Tek kelimeyi uzun ifadeyle anlatır | "Bacasız sanayi" (turizm) |
| Ad Aktarması | Parça-bütün ilişkisi | "Ankara karar verdi" (hükümet) |
| Mübalağa | Aşırı abartı | "Gözyaşları sel oldu" |
Çözüm Stratejileri
-
"Bu ifade, başka bir kelimenin yerine mi kullanılmış?" diye sorgulayın.
-
Örneğin: "Yavru vatan" → Kıbrıs
-
-
Kalıplaşmış ifadelere dikkat edin:
-
"Beyaz altın" (pamuk), "Kara elmas" (kömür).
-
-
ÖSYM'nin sık kullandığı dolaylamaları ezberleyin:
-
"Milli takımın yıldızı" (ünlü futbolcu)
-
"Hayat arkadaşı" (eş)
-
KPSS'de Çıkmış Benzer Sorular
2023 KPSS:
"Bacasız sanayinin gelişmesi için yatırımlar artırıldı."
→ Dolaylama ("Bacasız sanayi" = turizm).
2021 KPSS:
"Ormanlar kralı, avını yakaladı."
→ Dolaylama ("Ormanlar kralı" = aslan).
Pratik İpuçları
✔ Somut varlıklar için kullanılır (insan, hayvan, nesne).
✔ Deyimlerle karıştırmayın!
-
Deyim: "Eli kulağında" (yakında olmak) → Kalıplaşmış anlam
-
Dolaylama: "Kırmızı et" (dana eti) → Doğrudan bir varlığın dolaylı anlatımı
Örnek:
-
"Derin mavide yüzmek" → Deniz yerine kullanılmıştır.
Son Tavsiye
-
ÖSYM, "yavru vatan", "file bekçisi" gibi standart dolaylamaları sever.
-
Liste yaparak çalışın (aşağıdaki gibi):
| Dolaylama | Anlamı |
|---|---|
| Beyaz altın | Pamuk |
| Kara elmas | Kömür |
| Yavru vatan | Kıbrıs |
| Hayat arkadaşı | Eş |
Bu teknikle KPSS Türkçe'de 1 soruyu garantilersiniz! 🚀
💡 Dolaylama ile İlgili 10 Çözümlü Soru
1. “Kara bulutlar ufukta harekete geçti.”
Dolaylama hangi kavram için kullanılmış?
2. “Gölgenin efendisi gece zifiri karanlıkla sarıldı.”
“Gölgenin efendisi” dolaylaması neyi anlatıyor?
3. “Kitapların fısıltısı kütüphaneyi büyüledi.”
Hangi nesne veya olay dolaylanmış?
4. “Demirin kalbi, alevlerin dansıyla ısındı.”
Burada ne anlatılıyor?
5. “Göğe uzanan sütun, umudun simgesiydi.”
Bu dolaylamada neye işaret var?
6. “Şehrin kalbi, sabahın ilk ışıklarıyla çarpmaya başladı.”
“Şehrin kalbi” neyi anlatıyor?
7. “Beyaz perdenin tanrısı perdeyi araladı.”
Burada hangi olaya dolaylı gönderme var?
8. “Kıskançlığın eli, o masuma dokundu.”
Bu cümlede ne anlatılıyor?
9. “Sokakların şarkıcısı rüzgâr, yapraklarla düet yaptı.”
“Sokakların şarkıcısı rüzgâr” dolaylaması neyin sesi?
10. “Zamanın bekçisi gölge, her adımda izini sürüyordu.”
“Zamanın bekçisi gölge” ile ne anlatılıyor?
📋 Dolaylama | Çoktan Seçmeli Sorular
1. “Gökyüzünün gümüş dilimi ışıl ışıl gülümsüyordu.” Bu cümlede hangi kavram dolaylama ile anlatılmıştır?
Açıklama: “Gökyüzünün gümüş dilimi” ifadesi Ay’ı betimliyor.
2. “Şehrin nabzı metro tünellerinde atıyordu.” Burada neyi ifade eder?
Açıklama: “Nabız atmak” canlılık, hareketlilik anlamı taşır.
3. “Kitabın fısıltısı koridoru doldurdu.” ifadesiyle ne anlatılmıştır?
Açıklama: “Fısıltı” sessiz hareketi, sayfa çevirmeyi betimliyor.
4. “Zamanın bekçisi gölge, duvarı süslüyordu.” Burada dolaylama ile hangi nesne kastedilmiştir?
Açıklama: “Zamanın bekçisi gölge” ifadesi güneş saatini ima eder.
5. “Sonbaharın sarı şarkısı yapraklarla yankılanıyordu.” Bu cümle hangisini anlatır?
Açıklama: “Sar şarkı” ifadesi yaprakların çıkardığı sesi betimliyor.
6. “Geceyi saran kadife örtü altında şehir uykuya daldı.” Burada dolaylama ile ne anlatılır?
Açıklama: “Kadife örtü” sessizliği, gece huzurunu betimliyor.
7. “Denizin mavi kuşları kıyıya vuruyordu.” Bu dolaylama neyi ifade eder?
Açıklama: “Mavi kuşlar” dalgaları, kıyıya vuruşlarını anlatıyor.
8. “Ormanın fısıltısı kulaklarımı huzurla doldurdu.” Hangi olgu betimlenmiştir?
Açıklama: “Fısıltı” rüzgârın ağaç yapraklarına vurma sesini betimliyor.
9. “Gölgelerin dansı duvarda hayat buldu.” Bu cümlede dolaylama ile ne anlatılmıştır?
Açıklama: “Gölgelerin dansı” film perdesindeki görüntüleri ima ediyor.
10. “Gövdesini göğe uzatan dev adam selam verdi.” Hangisi dolaylanan kavramdır?
Açıklama: “Dev adam” ifadesi ağacı, göğe uzanışıyla betimliyor.
KPSS güncel konular, sorular ve soru çözümleri.
Budershane.com, KPSS gibi zorlu sınavlara hazırlanan öğrenciler için, eğitim planları hazırlar, doğru yönlendirme ve disiplinli çalışma alışkanlığı kazandırır. Eğer siz de KPSS sınavına hazırlanıyorsanız, artık kurs kurs gezmenize gerek yok!
Etiketler: KPSS genel yetenek hazırlık, KPSS lisans hazırlık, AYT hazırlık, LGS hazırlık, TYT hazırlık, LGS hazırlık, ÖABT hazırlık, GY-GK hazırlık, soru çöz, ders çalış, konu anlatımları, çalışma takvimi
